ویپ(VoIP) چیست؟
ویپ (VoIP) مخفف عبارت Voice over Internet Protocol است که با نام تلفن اینترنتی یا IP تلفنی نیز از آن یاد می شود. این تکنولوژی امکان استفاده از اینترنت به منظور برقراری مکالمات تلفنی را فراهم مینماید و در مقایسه با تلفنهای سنتی مبتنی بر خطوط سیم، از فناوری دیجیتال استفاده میکند. در واقع، با استفاده از فنآوری VoIP، صدا توسط بستههای اطلاعاتی IP و از طریق اینترنت ارسال می گردد.
مزایای استفاده از VoIP کدامند؟
- دلايل اصلی برتریهايی است كه به برخی از آنها اشاره میكنيم:
- هزينهی بسيار پايين نگهداری شبكههای VoIP نسبت به شبكههای مخابراتی كنونی و به دنبال آن، قيمت پايين مكالمهی تلفنی.
- سرعت برقراری ارتباط كه به وسيله سوييچ بستههای داده كار میكنند به مراتب سريعتر از برقراری ارتباط در شبكههای سوييچ كننده مدار (شبكه های مخابراتی كنونی) است. در سيستمهای مخابراتیVoIP سرعت برقراری ارتباط به شدت وابسته به قدرت سيستمهای نهايی در برقراری ارتباط است در حالی كه در سيستمهای مخابراتی كنونی اين زمان بسيار طولانی است.
- پشتيبانی كليه امكانات مخابراتی كنونی و حتی ارايه خدمات جديد، با هزينهی بسيار پايين و سهولت اجرايی بالا.
- جابهجايی آسان شمارههای تلفنی به اين معنا كه يك شماره تلفنی مانند يك آدرس پست الكترونيكی از هر نقطهای از دنيا قابل دسترسی خواهد بود و میتوان از طريق آن تماس گرفت و يا با آن ارتباط برقرار كرد.
- قابليت برنامهنويسی بر روی گوشیهای تلفنی همانند يك گوشی موبايل و يا حتی پيشرفتهتر از آن.
- ترکیب کارکردهای صدا و دیتا.
- نیاز به پهنای باند کمتر.
- استفاده از استانداردهای باز مانند SIP ،H.323 و …
- امکان ترکیب کردن محصولات تولید کنندگان مختلف (بدلیل استفاده از استاندارها جهانی و عدم وابستگی به روشهای پیاده سازی)
- استاندارد برقرار كننده ارتباط در شبكههای تلفنی VoIP پروتكلها و بستههای داده هستند (مانند شبكههای IP) در حالی كه در شبكههای مخابراتی سنتی واسطهای ارتباطی تعريف شدهاند.
- با در نظر گرفتن ماهيت فناوری VoIP و خصوصيات شبكه IP، متوجه خواهيم شد كه اين شبكهها از حالات داخلی بسيار كمتری نسبت به يك شبكه مخابراتی سنتی برخوردار هستند. همين امر سبب میشود كه نگهداری اين گونه شبكهها بسيار آسانتر و كم هزينهتر باشد.
- در شبكههای مخابراتی سرويسهای مخابراتی درون شبكه مخابراتی مستقر میشوند، يعنی برای داشتن يك سرويس خاص بايد مركز مخابراتی پشتيبانی كننده آن سرويس باشد. به عبارت ديگر تجهيزات كاربر در اين نوع سرويسها تنها از خدمات بهره میبرند و چنانچه آمادهی دريافت خدمات خاصی باشند، تا زمانی كه آن سرويس از طرف مركز مخابرات ارايه نشود، امكان استفاده از آن وجود ندارد. بر عكس، در شبكههای مخابراتی بر پايهی پروتكل IP، سيستمهای نهايی در صورتی كه يك سرويس جديد را پشتيبانی كنند، میتوانند با يكديگر (بدون نياز به تغيير در شبكهی مخابراتی) و با استفاده از آن سرويس ارتباط بر قرار كنند.
- هنگام استفاده از شبكههای مخابراتی كنونی، تمامی كنترلهای تماس و بر قراری ارتباط از طريق مركز مخابرات اعمال میشود، در صورتی كه در شبكههای مخابراتی كه بر پايه پروتكلIP خواهند بود، تمامی اين كنترلها توسط سيستمهای نهايی انجام خواهند گرفت. به عبارت ديگر وابستگی به مركز مخابراتی حذف خواهد شد. زيرا اركان اصلی برقراری ارتباط دو طرف مكالمه كننده هستند.
- سيستمهای مخابراتی جديد كه بر پايه IP شكل گرفتهاند نيز همان درجه اطمينان را كه سيستمهای مخابراتی كنونی از نظر سالم بودن شبكه تضمين میكنند، پشتيبانی میكنند. نتايج آماری حاصل از بررسی خرابیهای شبكه و مقايسه آنها اين امر را تاييد میكند.
- ديگر ويژگی سيستمهای مخابراتی جديد پويايی و تحول سريع آنهاست. اين سيستمها به عنوان زير مجموعهای از علم كامپيوتر و فناوری ديجيتال مشمول قانون مور میشوند. به بيان ديگر بايد حدود هر ۱۸ ماه منتظر پيشرفتی در ابعاد دو برابر سابق در اين گونه سيستمها باشيم، در حالی كه شبكههای مخابراتی قديمی مدت زيادی است كه همان شكل سابق را حفظ كردهاند و به ندرت دستخوش تغييرات میشوند. نگاهی گذرا بر تاريخ تحولات شبكههای مخابراتی نشان میدهد كه پس از حدود هر ۳۰ سال شاهد تحولاتی محسوس در آنها هستيم كه در مقايسه با تحولات شبكههای مخابراتی آينده در عمل ناچيز است.
محدودیت ها فن آوری voip
فن آوری VoIP دارای محدودیت های مختص به خود است که در ادامه به برخی از مهمترین آنها اشاره می گردد.
- مهمترین مسئله در ارتباط با VoIP ، کیفیت صوت است . شاید عده ای از خوانندگان با این نظر موافق نباشند و عنوان نمایند که با پهنای باند معقول و تجهیزات مناسب ، می توان کیفیت صدا را بهبود و به یک سطح قابل قبول رساند . در دنیای واقعی شرایط بگونه ای دیگر است و هیچگونه تضمینی وجود نخواهد داشت که کیفیت صدا مطلوب و قابل قبول باشد . پارامترها و یا دلایل متعددی می تواند در کاهش کیفیت صوت تاثیرگذار باشند . اولین و در عین حال مهمترین دلیل به نحوه کارکرد VoIP برمی گردد .
همانگونه که اشاره گردید ، VoIP از کلمات Voice Over IP گرفته شده است و لازم است به منظور آشنائی با نحوه عملکرد این فن آوری ، با نحوه کار یک شبکه IP به منظور مبادله داده بیشتر آشنا شویم . زمانی که یک فایل از نقطه A به نقطه B و بر روی یک شبکه IP ارسال می گردد ، فایل مورد نظر به مجموعه ای از بسته های اطلاعاتی و یا همان Packets تقسیم می گردد . در ادامه بسته های اطلاعاتی بر اساس یک اولویت و با یک نظم و ترتیب خاص ارسال می گردند . با توجه به ماهیت توزیع شده اینترنت ، بسته های اطلاعاتی ممکن است با همان اولویتی که در مبداء ارسال می گردند ، به مقصد نرسند ( اولویت ارسال و دریافت متفاوت باشد ) . در زمان ارسال داده ، وضعیت فوق مشکل خاصی را ایجاد نخواهد کرد چراکه دریافت کننده قادر به استفاده از شماره عددی نسبت داده شده به بسته اطلاعاتی است تا به کمک آن بتواند جایگاه بسته دریافتی را بین تمامی بسته های اطلاعاتی مشخص و فرآیند بازسازی داده ارسالی انجام شود .
فن آوری VoIP ،صوت را به داده دیجیتال تبدیل و پس از قرار دادن در بسته های اطلاعاتی آنها را از طریق اینترنت ارسال می نماید . همانند سایر نوع های داده ، بسته های اطلاعاتی فوق ممکن است با همان اولویتی که ارسال شده اند به مقصد نرسند . سیستم VoIP دریافت کننده قادر به بازسازی مجدد بسته های اطلاعاتی صرفنظر از اولویت دریافت آنها می باشد . ماهیت تبدیل صوت به صورت بلادرنگ است و این بدان معنی است که در صورتی که بسته های اطلاعاتی با اولویت ارسال در مقصد دریافت نشوند ، در زمان بازسازی مجدد داده ( تبدیل داده دیجیتال به صوت ) سکوت را شاهد خواهیم بود .
- همانگونه که اشاره گردید ، تاخیر ممکن است باعث بروز مسائل جدی در سیستم های VoIP گردد . داده می بایست با سرعت کافی برای دریافت کننده ارسال تا وی بتواند پس از دریافت و بدون وجود یک تاخیر محسوس آنها را مجددا” بازسازی نماید . ضعف و با بروز مشکل در پهنای باند می تواند مسائلی همچون تاخیر در ارسال داده را برای سیستم های VoIP به دنبال داشته باشد . تولیدکنندگان تجهیزات VoIP سعی می کنند محصولاتی را تولید نمایند که به پهنای باند کمتری نیاز داشته باشند . بدین منظور استفاده از الگوریتم های فشرده سازی در کانون توجه قرار دارد . تا کنون الگوریتم های فشرده سازی مختلفی طراحی و پیاده سازی شده است که هر یک از آنها دارای مزایا و محدودیت های مختص به خود می باشند .
- یکی دیگر از محدودیت های فن آوری VoIP ، سازگاری است . استفاده از سیستم VoIP در مواردی که دو سر نقطه تماس را PC تشکیل می دهد از یک استاندارد جامع تبعیت نمی نماید . برخی از سیستم های VoIP اختصاصی بوده و صرفا” امکان تماس با سایر افرادی را فراهم می نماید که از نرم افزار مشابه استفاده می نمایند .
- فشرده سازی و برگرداندن داده به حالت اولیه ، زمان پردازش مختص به خود را خواهد داشت . علاوه بر این ، فشرده سازی افت کیفیت صدا را به دنبال خواهد داشت . برخی از الگوریتم های فشرده سازی مسائل خاصی نظیر اکو صدا را ایجاد خواهند کرد . البته ، امکان فیلتر نمودن اکو ایجاد شده وجود خواهد داشت ولی انجام این کار زمان بیشتری را از پردازنده خواهد گرفت . فشرده سازی و فیلترینگ داده موضوعی بمرابت از یک مسئله عادی برای سیستم های VoIP مبتنی بر کامپیوتر نسبت به تلفن های VoIP می باشند . تلفن های VoIP فیلترینگ و فشرده سازی مورد نیاز را در سطح سخت افزار انجام می دهند . بدین ترتیب نگران پردازش انجام شده توسط اینگونه تلفن ها نخواهیم بود . بدیهی است که قیمت تلفن های VoIP از تلفن های معمولی گرانتر باشد .
- در صورت استفاده از یک سیستم VoIP مبتنی بر کامپیوتر ، به منظور برقراری تماس ، به خود کامپیوتر نیز وابسته خواهیم شد . چراکه در ابتدا لازم است تا کامپیوتر روشن و پس از فعال شدن سیستم عامل مربوطه و نرم افزارهای مورد نیاز امکان برقراری تماس فراهم شود .
- برخلاف تلفن های سنتی ، یک سیستم VoIP ( مبتنی بر کامپیوتر و یا یک تلفن VoIP ) در زمان قطع جریان برق غیرقابل استفاده خواهد بود . در صورت قطع جریان برق امکان استفاده از تلفن های قدیمی وجود خواهد داشت چراکه شرکت های مخابراتی ، الکتریسیته را بر روی خطوط تلفن ارسال می نمایند . از الکتریسیته فوق به عنوان منبع تامین انرژی تلفن ها استفاده می گردد ( تلفن های Cordless استثناء هستند ) . بدین ترتیب ، حتی در صورت قطع جریان برق ، تلفن معمولا” فعال و قابل استفاده خواهد بود چراکه برق تلفن از یک منبع دیگر تامین می گردد .
- یک تلفن VoIP ( و یا یک سیستم VoIP مبتنی بر کامپیوتر ) به منظور انجام وظایف و عملکرد صحیح خود نیازمند استفاده از منابع تامین انرژی ( برق ) خارجی و اینترنت است . بنابراین در صورت قطع جریان برق و یا ارتباط اینترنت ، امکان استفاده از سرویس VoIP وجود نخواهد داشت .
منبع :مجموعه وبسایت های شرکت ایده آل گستر